Emma Jansen Geld & Carrière 21 mei 2025, 16:02

Leestijd: 6 minuten

Kopen, ruilen en rekenen: creatief rondkomen in dure tijden

Je loopt door de supermarkt en je voelt je portemonnee al leger worden voordat je bij de kassa bent: een simpel, goedkoop boodschapje zit er niet meer in. De stijgende prijzen raken ieders portemonnee flink. Zo ook de portemonnee van mensen met een modaal salaris. We worden genoodzaakt om creatief om te gaan met ons geld, maar waar moeten we die creativiteit vandaan halen?

Debbie van Leeuwen, vrijwilliger bij Krijg De Kleertjes – een kledingruil-initiatief voor ouders – en moeders Wendy en Kelly geven een openhartige kijk in hun financiële situatie én delen hun beste bespaartips. Daarnaast spreekt Metro met budgetcoach Angely van Deursen: „Mensen schamen zich voor hun financiële situatie, maar financiële problemen hebben niks te maken met hoeveel je verdient.”

Over het ‘dure leven’ was kort geleden nog wel opvallend nieuws: bank ABN-AMRO meldde dat – in vergelijking met acht jaar geleden – onze gemiddelde inkomens sneller zijn gestegen dan onze maandlasten.

Rondkomen in dure tijden

Je zult het waarschijnlijk vaak genoeg horen: „Het leven is enorm duur geworden.” Een paar kleine boodschappen, waar je vroeger drie tientjes voor kwijt was, kosten nu gauw al 50 euro. In 2023 meldde het CBS dat in het jaar 2022 de prijzen ‘de lucht in vlogen’: de inflatie steeg boven de 10 procent. De stijgende energieprijzen, de oorlog in Oekraïne en verstoringen in de wereldwijde handelsketens hebben bijgedragen aan de inflatie.

Het CBS meldde in maart van dit jaar in een recente publicatie dat de algemene prijzen met bijna 4 procent hoger lagen dan een jaar eerder. Het is vooral te merken in de supermarkten, waar de prijzen voor voedsel, dranken en tabak ruim 7 procent hoger liggen dan een jaar geleden.

Of producten in de supermarkt gezond zijn, dat is weer een ander Metro-verhaal.

Zwanger en werkloos

De stijgende prijzen raken iedereen, van gezinnen tot alleenstaanden en zo ook het gezin van Kelly: „Aan het einde van de maand kom ik nauwelijks rond.” Kelly is moeder van twee jonge kinderen en samen met haar partner proberen ze rond te komen van één modaal salaris. „Sinds mijn contract tijdens mijn zwangerschap niet werd verlengd, leven wij alleen van het inkomen van mijn partner. Ik ben wel direct gaan solliciteren, maar het is helaas niet zo makkelijk om een baan te krijgen met een zwangere buik.”

In 2024 kondigden kinderopvangorganisaties een gemiddelde prijsstijging van 9,5 procent aan. Sommige verhoogden hun tarieven met 13 procent (Rijksoverheid, 2024). „Als ik nu weer aan het werk zou gaan, dan zouden onze kinderen naar de opvang moeten. Ook deze prijzen zijn enorm gestegen, waardoor we onderaan de streep niet veel meer over zouden hebben”, vertelt Kelly. „Door de hoge inflatie van de afgelopen jaren heb ik verschillende manieren gevonden om geld te besparen. Ieder jaar verkoop ik de kleren van mijn kinderen die ze niet meer passen. Van dat geld koop ik weer nieuwe, althans: tweedehandskleren. Daarnaast ga ik ook naar de kringloop, daar organiseren ze soms ruildagen. Je levert dan een aantal kledingstukken in en van de punten die je daarmee spaart, kun je weer nieuwe kleren halen.”

Prei en aardbeien plukken

Ook Wendy, moeder van twee kinderen, maakt hier gebruik van: „Ik ben altijd op zoek naar deals, want waarom zou ik er meer voor betalen als het ook anders kan? Het is alleen wat extra werk en dat moet je er wel voor over hebben.” Wendy begon op jonge leeftijd met werken, van prei en aardbeien plukken tot het doen van een krantenwijk. „Mijn ouders zeiden altijd: ‘Als je iets wil, dan moet je ervoor werken’. Dit geef ik nu ook aan mijn jonge jongens mee. Mijn zoon van 10 jaar oud heeft al een flinke spaarpot opgebouwd door klusjes en het ophalen van oud ijzer.”

Schaamte, stress en verloren vriendschappen

Beide moeders schrikken van de prijzen van tegenwoordig en zien dat ze hun koopgedrag al snel moeten aanpassen. „Het levert me echt stress op”, zegt Kelly. „Je moet veel laten, omdat je het simpelweg niet kunt betalen. Maar in plaats van begrip, krijg je veel scheve gezichten en nare opmerkingen, zoals: ‘Je man zal wel heel veel geld verdienen, waardoor je thuis kunt zitten.’ Ik ben zelfs vriendschappen kwijtgeraakt door dat soort jaloezie en onbegrip.”

Wendy merkt ook dat er weinig begrip is voor mensen die het zuiniger aan moeten doen met geld. „Je omgeving bepaalt hoe jij je moet gedragen. Je wordt al snel raar aangekeken als je het anders wil doen, door bijvoorbeeld niet twee keer per jaar op vakantie te gaan. Het is allemaal kopieergedrag.” Wendy en Kelly merken dat er veel schaamte heerst rondom geldproblemen: mensen durven niet snel om hulp te vragen en als ze dat wel doen, zien ze het als een teken van zwakte.

Creatief omgaan met geld

De eerste stap om daadwerkelijk geld te besparen en financiële rust te ervaren, is inzicht krijgen in je uitgavenpatronen. In een tijd waarin elke euro telt, zijn er talloze initiatieven die helpen om op kosten te besparen. Eén van de initiatieven is Krijg De Kleertjes, dat in 2012 van start is gegaan. Het initiatief helpt ouders met het krijgen en weggeven van gebruikte kinderkleding en speelgoed. De vrijwilligers bij Krijg De Kleertjes organiseren op verschillende ruilpunten in het land ruilavonden, zo ook in Eindhoven-Noord.

„Maandelijks plannen we een avond waarop ruilers gebruikte kinderkleertjes inleveren, die wij vervolgens controleren op kwaliteit”, vertelt Debbie van Leeuwen. „Tijdens de check kunnen de ruilers dan gaan zoeken naar ‘nieuwe’ tweedehands kleren voor hun kinderen.” Naast de inbreng van de ruilers, krijgt het ruilpunt in Eindhoven-Noord ook donaties binnen van andere mensen en zelfs scholen die gevonden voorwerpen inbrengen. De bezoekers van de ruilavond in Eindhoven-Noord zijn erg te spreken over het initiatief: „De kinderen groeien zo snel en het is niet alleen duurzaam, maar het geld dat ik nu bespaar, kan ik uitgeven aan andere dingen.” Daarnaast vertellen bezoekers Metro dat ze erg dankbaar zijn voor het initiatief en de vrijwilligers die hun handen uit de mouwen trekken om anderen te helpen.

„Het tweedehands winkelen en onze ruilavonden worden steeds populairder. We merken dat we niet genoeg vrijwilligers hebben om iedereen te verwelkomen”, vertelt Debbie van Leeuwen. „Maar we hopen dat in de toekomst meer vrijwilligers zullen aansluiten en er nog meerdere ruilpunten in Eindhoven zullen openen.”

De verwachting is dat de prijzen voorlopig niet zullen dalen, waardoor we genoodzaakt zijn aanpassingen te doen aan onze uitgaven (ABN AMRO, 2025). Het is dus belangrijk dat je op tijd aan de bel trekt, als je financiële problemen ervaart. Als je het gesprek aangaat, zul je erachter komen dat je niet alleen in het schuitje zit. „Financiële problemen ervaren we allemaal weleens in ons leven. Je moet ermee leren omgaan en nagaan wat jijzelf belangrijk vindt”, geeft budgetcoach Van Deursen mee.

Meer weten over spaargeld, de beste manier om te sparen en meer spaargerelateerde zaken? Check dan deze artikelen:

• Volgens een geld-expert zijn er 8 geldtypen, en kun je pas beter met geld omgaan als je die kent.
• De Belastingdienst neemt een hapje uit je spaargeld als dat boven een bepaald bedrag komt. Vanaf dit bedrag moet je belasting betalen over je spaargeld.
• Sommige Nederlanders – steeds meer – sparen bij een buitenlandse bank vanwege een hoge(re)rente. Is dat wel veilig?
• Het is altijd handig om een buffer achter de hand te houden voor onvoorziene uitgave. Dit is de buffer die je nodig hebt met het salaris van Jan Modaal in 2025.
  

Reacties