Vera Guldemeester Geld & Carrière 4 mei 2025, 08:00

Leestijd: 4 minuten

Financiële fout: ‘Ik koop alles op afbetaling’

In de rubriek Financiële fout behandelen we elke week een financiële biecht van een lezer. Van grote financiële misstappen tot de kleinste financiële blunders. Deze week: Iris (27), die inmiddels zó gewend is geraakt aan kopen op afbetaling dat ze het ‘normaal’ is gaan vinden en dat terwijl haar schulden blijven groeien. Adine Faber-Versluis van Money Mind Academy deelt haar tips over deze financiële misser.

Iris (27): „Ik kom uit een gezin waar we vaak krap bij kas zaten. Nieuwe spullen kregen we bijna nooit en als er iets stukging, dan repareerde mijn vader het met ducttape of het bleef gewoon kapot. Toen ik op mezelf ging wonen, nam ik me een ding voor: ik wilde een mooi ingericht huis zonder tweedehands rommel, bank met vlekken of stoelen die wiebelen. Ik wilde mooie, nieuwe spullen, net als in alle woonprogramma’s.

Alles op afbetaling

Alleen… ik had het geld er niet voor. Wat ik wel had? Een telefoon met Klarna, een vol winkelmandje bij diverse webshops en een creditcard die me influisterde: ‘Betaal later.’ En dat deed ik. Steeds weer.

Ik kocht alles op afbetaling. Mijn wasmachine? In drie termijnen. Mijn bankstel? In twaalf. Mijn laptop? In zes. En toen ik die grote spiegel bij een leuke webshop zag, dacht ik geen seconde na. Ook die kocht ik op afbetaling. Het voelde ergens overzichtelijk, steeds die kleine beetjes. Tot ik op een avond al mijn openstaande bedragen ging optellen. Het was meer dan 4000 euro. Ik schrok me rot.

Verstopt in het maandbedrag

Dat is tricky aan kopen op afbetaling: het voelt niet als een grote uitgave. Er gaat nooit in een keer 800 euro van je rekening af. Het is 20 euro hier, 35 euro daar. Je denkt dat het wel kan, tot je op een dag je rekening checkt en ziet dat de helft van je maandbudget al weg is aan het afbetalen van dingen die je maanden geleden gekocht hebt (en waar je soms niet eens meer blij van wordt).

Mijn grootste wake-upcall? Dat was toen ik zag hoeveel rente ik moest betalen. Op die manier lopen de kosten nóg harder op. Mijn nieuwe laptop is uiteindelijk bijna 100 euro duurder geworden dan de oorspronkelijke prijs.

Tijd om af te rekenen

Wat me het meest verrast, is hoe normaal het voor me was geworden. Ik kocht letterlijk alles op afbetaling. Niet omdat ik het per se nodig had, maar omdat het zo makkelijk ging. Ik ben op dit moment nog steeds bezig om alles af te betalen en ik vermoed dat dat nog wel een jaar duurt. Ik heb een overzicht gemaakt van al mijn afbetalingen en ben rigoureus gestopt met ‘koop nu, betaal later’. Geen nieuwe aankopen, geen gespreide betalingen meer. Als ik iets niet in een keer kan betalen, koop ik het niet. Die afspraak heb ik met mezelf gemaakt.”

Tips van Adine van Money Mind Academy

Adine Faber-Versluis van Money Mind Academy is goed onderlegd in geldzaken en geeft tips bij dit soort problemen: „Allereerst: super dat je ‘tot inkeer’ bent gekomen en de afspraak met jezelf hebt gemaakt dat je niet meer koopt wat je niet in kunt betalen. Wat je beschrijft is precies het ingenieuze aan het verdienmodel van ‘koop nu, betaal later’. Ons brein krijgt nu al de dopamine-boost van hebben wat we willen, en verschuift het nadenken over betalen naar een later moment. En zelfs dan dringt het nog niet eens door, omdat het om ogenschijnlijk kleine bedragen gaat.  

Bovendien is het vaak een vicieuze cirkel: als je wel beseft dat je financieel in de problemen raakt, heb je soms nog meer de behoefte aan het goede gevoel dat iets kopen je kan geven. Ook al is het kortstondig. Wat niet kortstondig is, is de schulden die zich opstapelen. Want die bedragen tikken aan en de rente ook. Op uitgestelde betalingen betaal je zo 10 tot 14 procent rente.

Hoe je de cyclus doorbreekt? Een aantal tips

1. Zorg dat je helder hebt hoe groot je schuld is. Zet alles op een rijtje, inclusief het af te betalen maandbedrag en de rente. Reken uit hoeveel alles je uiteindelijk écht kost.
2. Las een ‘afkoelperiode’ in. Voel je de behoefte om iets te kopen? Spreek met jezelf af dat je er minimaal 24 uur over nadenkt. Vaak ben je het dan allang weer vergeten. Voor grotere aankopen (bijvoorbeeld meer dan 100 euro) zou je een afkoelperiode van 30 dagen kunnen afspreken. 
3. Los je schulden af en houd bij hoe snel je schuld slinkt. Dit kan net zo verslavend werken als nieuwe dingen kopen, maar het effect is hiervan is juist positief. Tip om het te versnellen gaan: er zijn vast en zeker allerlei impulsaankopen die je weer kunt verkopen.

Kopen op afbetaling kan een gewoonte worden, maar hetzelfde geldt voor je geldzaken onder controle houden. Jij kunt elke dag weer kiezen: blijf je betalen voor iets dat ooit even leuk was, of ga jij investeren in je toekomst?”

Adine Faber-Versluis van Money Mind Academy is financieel expert en auteur van Money Boss: jouw financiële vrijheid begint hier. Je kunt haar ook op Instagram volgen voor meer financiële tips.

Financiële fout: ‘Ik nam een dure lening voor mijn bruiloft, maar na een halfjaar gingen we al uit elkaar’

Financiële fout: ‘Ik betaalde maanden de VvE niet en deed alsof het een administratieve fout was’

Reacties