Isabella van den Berg Geld & Carrière 14 jun 2022, 09:02

Leestijd: 3 minuten

Veel Nederlanders ervaren sociale onveiligheid op de werkvloer: waar ligt het probleem?

Je op sociaal gebied veilig voelen op je werk. Bij ruim driekwart van de Nederlandse bevolking is dat zo. Maar toch heeft bijna 1 op de 5 Nederlanders te maken (gehad) met sociale onveiligheid op de werkvloer. Wat is sociale veiligheid op de werkvloer precies en waar liggen de problemen? De Discriminatie Arbeidsmonitor 2022 zet het uiteen.

De meeste werkende Nederlanders van tussen de 18 en 68 jaar, 76 procent, voelen zich sociaal veilig op het werk. Toch blijkt uit de Discriminatie Arbeidsmonitor 2022 van de Nationale Vacaturebank dat bijna 1 op de 5 Nederlanders weleens sociale onveiligheid op de werkvloer heeft ervaren. Het blijft vaak een onbesproken onderwerp. In 23 procent van de organisaties is het zelfs nog steeds onduidelijk waar mensen terechtkunnen.

Meer vrouwen dan mannen ervaren sociale onveiligheid

Uit het onderzoek blijkt dat meer vrouwen dan mannen zich weleens sociaal onveilig voelen op het werk. Maar wat wordt er precies verstaan onder sociale veiligheid? Volgens de respondenten is er sprake van sociale veiligheid wanneer mensen respectvol met elkaar omgaan (67 procent), ze vrij zijn om zichzelf te kunnen zijn (59 procent) en mensen ze niet beoordelen op grond van gender, afkomst, geslacht of geaardheid (59 procent).

Medewerkers met een biculturele achtergrond ervaren vaker sociale onveiligheid. Ruim driekwart voelt zich sociaal veilig, maar toch is er nog voldoende werk aan de winkel. Dat vindt Sharita Boon, B2B Directeur bij DPG Recruitment. „Uit ons onderzoek blijkt dat 1 op de 5 medewerkers zich sociaal onveilig voelt op de werkvloer. Een groot deel van de respondenten geeft namelijk aan dat er binnen hun organisatie geen proces, meldpunt of vertrouwenspersoon aanwezig is om sociaal onveilig gedrag te melden, of dat dit bij hen niet bekend is. Vooral binnen het MKB (31 procent) valt het op dat mensen binnen de organisatie hier weinig over spreken. Er is dus werk aan de winkel. Sociale veiligheid zou de norm moeten zijn binnen elke organisatie en het is belangrijk dat als er een onveilige situatie is, dat men weet waar ze terecht kunnen en dat hun werkgever hier serieus mee omgaat.”

Negatieve opmerkingen of ongelijke behandeling

Volgens de Discriminatie Arbeidsmonitor 2022 heeft 16 procent van de Nederlandse beroepsbevolking weleens te maken gehad met discriminatie op het werk. Dat geldt met name voor de generatie tot 35 jaar. Daarnaast kent 12 procent wel iemand die eens te maken heeft gehad met discriminatie, of heeft dit zien gebeuren bij collega’s. Het gaat dan bijvoorbeeld over het ontvangen van negatieve opmerkingen (47 procent) of over ongelijke behandeling (40 procent). Wanneer dit gebeurt, zijn mannen sneller geneigd zich uit te spreken en het aan te kaarten.

In 28 procent van de gevallen maken mensen echter helemaal geen melding en ondernemen ze geen actie. Boon zegt daarover: „In 2021 ondernamen mensen in 39 procent van de gevallen geen actie. Je ziet dat men zich uitspreekt, maar de stap om dit aan te kaarten als het jezelf overkomt blijft nog steeds erg groot. In bijna 1 op de 3 situaties waar werd gediscrimineerd, was het een collega die actie ondernam. Ook het management speelt hierin een essentiële rol. Zij zijn verantwoordelijk voor een werkklimaat waarin het geven van feedback normaal is, en waar op de juiste manier gehandeld wordt wanneer het nodig is. Alleen zo creëer je collectief een veilige en inclusieve werkomgeving.”

Verwachting Nederlanders: ‘Zorgwekkend’

Ruim een derde van de Nederlanders (37 procent) verwacht dat discriminatie de komende jaren niet zal verminderen, maar gelijk zal blijven of juist zal toenemen. „Dit is zorgwekkend. Juist in deze tijd waarin er steeds meer taboes worden doorbroken en de ‘zwijgcultuur’ steeds meer afbrokkelt, verwacht slechts 17 procent dat discriminatie op de werkvloer minder zal worden. Hier ligt een belangrijke verantwoordelijkheid voor organisaties om aandacht te blijven besteden aan dit thema en de veiligheid op de werkvloer te allen tijde te waarborgen”, aldus Boon over de Discriminatie Arbeidsmonitor 2022.

‘Ik wil binnenkort ontslag nemen, maar hoe pak ik dit aan?’