Marieke van der Voort Dossier 20 nov 2017, 11:10

Leestijd: 12 minuten

Een wereld vol robothoeren en mechanische seks

Welkom in het jaar 2050. De robots hebben de prostituees van vlees en bloed verdreven van de Wallen en worden alom geroemd om hun prestaties in bed. In het stadhuis van Utrecht vindt het ene na het andere huwelijk tussen mens en robot plaats. Dochterlief stelt ondertussen haar nieuwe robotvriend voor aan haar ouders. Een paar uur later vertelt ze aan haar beste vriendin dat ze vanavond haar maagdelijkheid verliest.

Sciencefiction? Niet als het aan veel robotica-experts ligt. Ex-schaakgrootmeester David Levy stelde tien jaar geleden al dat seks tussen mensen en robots rond 2050 de normaalste zaak van de wereld is. Met zijn proefschrift Love and Sex with Robots promoveerde hij aan de Universiteit Maastricht. Met robotseks zal het volgens hem net zo gaan als met masturbatie en homoseksualiteit, zo voorspelde hij in 2007. Eerst is het nog een taboe. Maar op termijn vinden we het doodnormaal en is het in steeds meer Amerikaanse staten en landen mogelijk om met je robot te trouwen.

„Ja, daar sta ik nog steeds volledig achter”, vertelt Levy vanuit zijn woonplaats Londen. „En het progressieve Nederland zal een van de eerste landen zijn waar we mens-robotbruiloften gaan zien.”

Kunstmatige intelligentie

Qua uiterlijk is de humanoid-robot er bijna. Enkele specialisten kunnen nu al robots maken die van een paar meter afstand amper zijn te onderscheiden van mensen. Maar voordat liefde voor en seks met robots algemeen geaccepteerd is, moet er nog veel gebeuren. „Vooral op het gebied van kunstmatige intelligentie zijn nog veel stappen nodig. Het voeren van gesprekken zoals jij en ik nu doen, is daarbij de grootste uitdaging voor de komende twintig jaar”, zegt Levy. Daarvoor is niet alleen software nodig die vrijwel alle woorden uit de menselijke spraak herkent, deze moet ook in staat zijn om te interpreteren wat iemand bedoelt.

„Als iemand in Londen bijvoorbeeld vraagt ‘Excuse, Trafalgar?’, moet de computer meteen begrijpen dat hij het bekende plein in Londen zoekt en geen informatie over de Slag bij Trafalgar. Voor ons is dat logisch, voor een computer niet. Op termijn geloof ik echter zeker dat een scenario als in de film Her mogelijk is.” In deze Oscar-winnende productie wordt een man verliefd op een vrouwelijke stem van een geavanceerd computersysteem, en denkt hij een tijdlang in ‘haar’ de ideale partner te hebben gevonden.

Ook duurt het nog een tijd voordat humanoid-robots zich even soepel kunnen voortbewegen als mensen. Volgens Marcel Heerink, die leiding geeft aan het lectoraat Robotica van hogeschool Windesheim, is dit zelfs de grootste uitdaging. „Robots hebben momenteel nog moeite om de ene stap na de andere te zetten. Bovendien zijn ze erg kwetsbaar. Als ze vallen, kunnen ze vaak niet zelf overeind komen. Daarnaast is de kans groot dat er iets stuk is. Maar ik verwacht dat robots zich over twintig tot dertig jaar op een zeer menselijke manier kunnen bewegen.”

Acceptatie

Professor Adrian David Cheok voorspelt dat het voor 2030 al heel moeilijk zal zijn om mensen van humanoid-robots te onderscheiden. De acceptatie zal daarmee ook snel groeien, denkt de hoofdredacteur van Lovotics, een academisch magazine over liefde en vriendschap met robots.

„Momenteel stellen veel mensen nog dat ze nooit willen trouwen met een robot, laat staan er seks mee hebben. Ze vinden de gedachte vaak nog weerzinwekkend, of simpelweg te vreemd. Zolang de seksrobots veredelde poppen zijn, zal dat vermoedelijk zo blijven. Maar zodra ze zowel qua uiterlijk als in hun doen en laten meer en meer op mensen gaan lijken, zal dat veranderen.”

Die ontwikkeling gaat sneller dan de meesten denken, zegt Cheok, die in december mede-organisator is van The International Congress on Love and Sex with Robots. „In de komende tien jaar gaan we al behoorlijk intelligente seksrobots zien. Als dat gebeurt, neemt de verkoop een vlucht. En zodra de menselijke seksrobots vrij gebruikelijk zijn, is echte liefde of vriendschap voelen voor een robot die op ons lijkt de volgende stap.”

Levy stelt dat de acceptatie tien jaar na zijn proefschrift en gelijknamige boek al enigszins is gegroeid. „Vooral tijdens lezingen merk ik dat een steeds grotere groep openstaat voor het idee om seksuele relaties en gevoelens te hebben voor robots. Niet alleen mannen, maar zeker ook vrouwen komen na afloop geregeld naar me toe voor meer informatie.”

Nieuwe seksrobot

De komst van de nieuwste seksrobot van Abyss Creations, die eind dit jaar wordt gelanceerd, zal volgens Levy ook zorgen voor een grotere bekendheid met het fenomeen. „Alhoewel de gesprekken nog altijd zeer beperkt zullen zijn, is dit vermoedelijk de meest geavanceerde seksrobot die er bestaat. De vraag naar seksrobots zal pal na de lancering al groeien, waardoor ze uiteindelijk ook betaalbaar worden voor de ‘gewone’ man en vrouw.”

Met het project Realbotix heeft Abyss Creations het platform Harmony AI ontwikkeld, om kunstmatige intelligentie aan de RealDoll-poppen toe te voegen. Vanaf december is het mogelijk om via dit platform te communiceren met het robotische hoofd van een pop. Ze kan haar hoofd, ogen en mond bewegen, knipogen en dus een gesprekje voeren. Door de siliconen laag op zowel gezicht als lijf voelt de pop bovendien zacht aan. Het hoofd alleen kost 10.000 dollar. Dat kan je dan weer op het lichaam van een van de RealDolls bevestigen, die je – afhankelijk van je wensen – voor een slordige 5000 tot 6000 dollar koopt.

Van de RealDolls zijn wereldwijd ruim 6000 exemplaren verkocht. Naast de Verenigde Staten levert Abyss Creations vooral veel aan Canada, Engeland en Duitsland. „Maar ook in Nederland hebben we klanten”, vertelt Guile Lindroth, specialist kunstmatige intelligentie van het Realbotix-team. Samen met zijn collega’s werkt hij eveneens aan een mannelijke robotische pop, die ook snel op de markt zal komen. „Er moet nog veel gebeuren voor we een perfecte kopie van een mens kunnen maken. Maar dat is wel ons uiteindelijke doel. Daarbij streven we naar een robot die je als een echte vriend of vriendin kunt beschouwen, en waarbij seks slechts een onderdeel is.”

Allemaal aan de robotseks?

Maar zitten we straks dan massaal aan de robotliefde en –seks? Nee, voorspelt Cheok. „Dat is geheel afhankelijk van de persoon. De een zal liever voor een robot gaan dan een mens, bij de ander zal dat andersom zijn. En er zullen ook mensen zijn die scheiden van hun robot om te trouwen met een man of vrouw, of juist andersom. Vast staat dat het voor sommigen écht een uitkomst kan zijn. Denk bijvoorbeeld aan iemand die vanwege een lichamelijke handicap of sociale beperking niet in staat is om een intieme relatie aan te gaan met een mens.”

Robotica-expert Marcel Heerink van hogeschool Windesheim schreef in 2013 al in zijn boek Zolang je robot maar van je houdt dat je in hotels in Zuid-Korea een seksrobot kunt huren in een zogenoemde doll experience room. Kosten: een krappe twee tientjes per uur. Zijn robothoeren straks dan ook in ons land heel normaal?

Robothoeren op de Wallen

Wetenschappers Ian Yeoman en Michelle Mars denken in elk geval van wel. Zij schrijven in hun wetenschappelijke artikel Robots, men and sex tourism, gepubliceerd in magazine Futures, dat seksrobots in 2050 de Amsterdamse Wallen zullen domineren. Ze stellen zich voor hoe een seksclub er in de toekomst uit zal zien en baseren zich daarbij op het beroemde bordeel Yab Yum, dat in 2008 de deuren sloot. „Yub-Yum is een uniek bordeel, niet bemand door mensen, maar door androids. […] De club biedt een scala aan seksuele goden en godinnen van verschillende etniciteiten, lichaamsvormen, leeftijden, talen en seksuele kenmerken. […] Het populairste model is Irina, een lange, blonde, exotische Russische soort die populair is bij Midden-Oosterse zakenmannen. De toeristen die gebruikmaken van de services van Yub-Yum krijgen gegarandeerd een heerlijke en spannende ervaring, aangezien alle robots geprogrammeerd zijn om elke dienst te verrichten en elke wens te vervullen.”

De Wallen gedomineerd door levensechte seksrobots, kan het echt? „Ja”, stellen Cheok, Levy en Heerink. „In de westerse wereld kan het ook zeker een uitkomst zijn in de strijd tegen mensenhandel, seksueel geweld en soa”, zijn Levy en Heerink het bovendien eens.

„Pure onzin”, countert Kathleen Richardson, professor of Ethics and Culture of Robots and Artificial Intelligence aan De Montfort University in Leicester echter. „In Amerika is momenteel één pop die haar ogen kan bewegen en een paar woorden kan zeggen, en veel beter gaat dat nooit worden. Het is een fantasie die leven in is geblazen door een paar robotfilms.”

Koopwaar

Volgens Richardson werken sekspoppen en –robots seksdelicten juist in de hand. „Het is verachtelijk om speelgoed te maken in de vorm van vrouwen die je in pornofilms ziet. Je wekt daarmee de illusie dat mensen koopwaar zijn, een gebruiksvoorwerp. Dat is in één woord mensonterend. Pornografische sekspoppen en -robots zijn geen onschuldige speeltjes. Ze zijn een gevaar voor vrouwen. Doordat vrouwen meer en meer als object worden gezien, ligt een toename van seksueel geweld jegens hen op de loer.”

Cheok bestrijdt deze theorie. „Een tijdlang werd ook gedacht dat het kijken van porno zou leiden tot meer verkrachtingen. Veel studies hebben echter aangetoond dat er geen direct verband is tussen de twee. Datzelfde geldt voor het spelen van gewelddadige videogames en agressie op straat. Ik denk dan ook dat de meeste mensen gewoon seks kunnen hebben met robots, zonder dat hun gedrag naar andere mensen toe verandert.”

Levy sluit zich daarbij aan. Bovendien stelt hij dat vrouwen net zoveel behoefte aan seksrobots hebben als mannen. „Ontzettend veel vrouwen hebben een vibrator in hun nachtkastje. Dan kun je me niet vertellen dat zij geen interesse hebben in seksrobots.”

De populaire Gigolo Joe, uit de Steven Spielberg-film A.I. (2001), illustreert dit volgens Heerink mooi. „Zijn vrouwelijke klanten krijgen precies wat ze willen. Hij speelt perfect in op hun behoeften en is daarmee de ideale minnaar.”

Verstoorde relaties

Richardson vreest dat de opmars van seksrobots gepaard gaat met een verstoorde relatie tussen mannen en vrouwen. „Liefdesrelaties komen meer en meer onder druk te staan. Als er meer seksrobots komen, zullen mannen en vrouwen verder uit elkaar groeien. Menselijke isolatie ligt op de loer. Seksrobots maken menselijke intimiteit juist kapot.”

Kunnen robots inderdaad potentieel gevaarlijk zijn voor de relatie tussen mensen onderling? „Als je alleen nog maar met robots om zou gaan, wel”, stelt Cheok. „Ik kan me dan ook heel goed voorstellen dat we straks opgevoed worden met de boodschap dat robots erg verslavend kunnen zijn, net als internet of het drinken van alcohol. Te veel van iets is nooit goed, maar ik verwacht dat de meesten in staat zijn om verantwoord met robots om te gaan.”

Heerink benadrukt dat robots juist ook heel heilzaam kunnen werken. „Als iemand zich volledig focust op robots, kan dat problematisch zijn. Maar als je robots tijdelijk gebruikt om meer te leren over menselijke interactie, kunnen ze juist ook van grote waarde zijn. Denk bijvoorbeeld aan de film Her, waarbij de stem van het computersysteem voor de hoofdpersoon uiteindelijk een hulpmiddel is om opnieuw en beter lief te hebben dan voorheen.”

Ex Machina

Een andere vraag die opdoemt: Kunnen mooie en intelligente humanoid-robots mensen straks zó goed misleiden dat het tot grote problemen leidt? De film Ex Machina uit 2014 suggereert van wel. In de Oscar-winnende productie zien we hoe robot Ava haar seksualiteit gebruikt om ten koste van menselijke ‘vriend’ Caleb haar vrijheid tegemoet te lopen. Ze spreken af om samen te ontsnappen. Maar uiteindelijk laat ze de man die zo van haar gecharmeerd is achter, terwijl hij opgesloten zit en waarschijnlijk een hongerdood zal sterven.

„Deze film toont zeker een grote zorg voor de toekomst”, zegt Levy. „Uiteindelijk worden robots intelligenter dan mensen. Om op hun doel af te gaan, zullen ze enorm goed in staat zijn om een bepaald gevoel te simuleren en te manipuleren. Seksualiteit kan daarbij zeker een wapen zijn.”

Verbod

Richardson zou met haar Campaign Against Sex Robots het liefst zien dat de productie van seksrobots in zijn geheel aan banden wordt gelegd. „Onmogelijk”, stelt Cheok. „We kunnen Noord-Korea niet eens stoppen met het maken van nucleaire wapens. Dan is het een illusie om te denken dat een verbod op robots wel zou werken. Zelfs als je een felle tegenstander bent, is het beter om te accepteren dat ze er komen en juist verantwoord te anticiperen op ethische kwesties die met hun komst gepaard gaan.”

Ook Levy stelt dat het de komende jaren belangrijk is om goed na te denken over morele vraagstukken. „Neem bijvoorbeeld de vraag of het goed of slecht is om seksrobots te produceren die eruitzien als kinderen. Aan de ene kant kun je stellen dat je mensen op deze manier aanzet tot pedofilie, maar tegelijkertijd zou je kunnen zeggen dat je jouw fantasieën beter kan uitleven op een robot dan op een echt kind. Door gedegen onderzoek te doen, kunnen we proberen zo goed mogelijk in te spelen op ingewikkelde ethische kwesties.”

Over het Metro Dossier

Stop met koppensnellen en verwen je hersencellen! Elk weekend duikt Metro de diepte in! Hoe? Elke zaterdag vind je bij ons verhalen over de meest spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Ditmaal: welke rol speelt seks in ons leven? En welke invloed hebben social media op ons seksleven? En porno? En hoe is het eigenlijk om in ‘de industrie’ te werken? Lees het deze week in Metro Dossier: