Jeroen Haverkort Dossier 14 okt 2017, 22:36

Leestijd: 5 minuten

We snakken naar rust, maar nemen het niet

We vinden rust belangrijk, maar gek genoeg nemen we er lang niet altijd tijd voor. Dat blijkt uit een enquête van Metro onder ruim negenhonderd lezers. Nog niet de helft van de ondervraagden (47 procent) geeft aan elke dag wel even een rustmomentje te pakken, 27 procent komt tot een paar keer per week. De rest pakt een aantal keer per maand of zelfs minder dan één keer per maand écht rust.

Veel van onze ondervraagden wonen in de stad en daar is het natuurlijk moeilijk om echte stilte te vinden. „Je hoort overal wel geluid”, laat Rotterdammer Werner van Pruissen weten. „Er zijn in Rotterdam nog veel huizen met superdun enkel glas: dat was in 1938 voldoende om een goede nachtrust te kunnen hebben, maar anno 2017 is dubbel glas noodzaak geworden. In mijn bed vind ik normaal gesproken redelijk mijn rust, maar dan moet het raam wel dicht. Je hoort altijd wel iets: vliegtuigen, sirenes, andere verkeersgeluiden, burenruzies, noem maar op. Ik kan zo een-twee-drie geen stilteplek opnoemen. Neem bijvoorbeeld de Trompenburg in Rotterdam: daar kun je de tram steeds langs horen rijden. En dat gezoem en geruis op de achtergrond is niet van de zee of de wind door de bomen, maar van het drukke verkeer langs de Maas en de A16.”

Stad versus dorp

Het merendeel van de ondervraagden, 62 procent, woont in een stad, 34 procent daarvan woont in een stad met meer dan 150.000 inwoners. Het is logisch dat zij meer drukte en rumoer ervaren dan de overige Nederlanders. Maar het is opvallend dat een gedeelte van de 35 procent van de ondervraagden die aangaven in een dorp te wonen tussen de 1000 en 30.000 inwoners ook drukte en rumoer ervaren.

Oorzaak van die drukte en rumoer zijn vooral drukke plekken. Op de vraag ‘Door wie of wat ervaar je de meeste drukte?’, geeft 50 procent ‘veel mensen’ aan. Lawaai (25 procent), verkeer (7 procent) en anders (17 procent) scoren aanzienlijk lager. De factoren bij anders kunnen variëren van werk, dagelijkse klusjes als boodschappen doen, koken en schoonmaken, vriendschappen onderhouden en de familie bezoeken.

Wat kun je doen om te ontspannen in een wereld die nooit écht stil is? In onze enquete worden onder andere muziek luisteren, wandelen, op bed liggen, in bad gaan, sport en lezen genoemd als manieren om even rust te creëren. “Stilte is niet de afwezigheid van geluid, stilte is de diepste klank.” Volgens de Chinese filosoof Tao Meng moet je moeite doen om échte stilte te leren ervaren. Uit onderzoek blijkt dat als je slaapt of aan het bingewatchen bent, je in passieve rust verkeert. Je lichaam rust uit, maar je hersenen werken nog steeds op volle toeren. Wanneer je bewust je rust neemt, ben je in actieve rust. Dat wil zeggen dat je je bewust bent van de werkzaamheden van je hersenen.

Meer, sneller, beter

Dat kun je bijvoorbeeld bereiken via mindfulness, in retraite gaan en meditatie. „Vroeger werd dat zweverig genoemd”, zegt stiltecoach Marjo van Bergen. „Maar het wordt steeds normaler om actief op zoek te gaan naar je rust. Het is een hele industrie geworden met stiltecoaches, medische praktijken en allerlei onderzoeken. In de media verschijnen ook steeds meer artikelen over bijvoorbeeld stress, burn-out en rust.”

En dat is niet zo raar, volgens Van Bergen. „We leggen de lat steeds hoger in alle aspecten van ons leven: werk, vriendschappen, familie. Alles moet meer, sneller en beter, waardoor het eigenlijk nooit rustig is in je hoofd. Als je bewust stilte opzoekt kan dat confronterend werken. Ik vergelijk het altijd met een harde regenbui. In eerste instantie komt er allerlei rotzooi omhoog, waardoor het water troebel wordt. Het duurt weer even voordat alles naar beneden zakt en het water helder wordt.”

Van Bergen organiseert dagenlange retraites waarin ze probeert haar pupillen te helpen met het toelaten van ‘echte’ stilte. „Na een paar dagen worden mensen balorig, dan willen ze ineens een potje voetballen, discussies voeren of worden er grappen gemaakt. In een stille omgeving komt op een gegeven moment energie vrij. Ik probeer ervoor te zorgen dat ze die energie bij zich houden en meenemen naar huis.”

Dat klinkt luchtig, maar in retraite gaan bij Van Berge is ‘pittig’, zoals ze zelf omschrijft. „Het is niet alleen maar relaxen. Naar binnen gaan bij jezelf is hard werken en kan confronterend zijn. Er kunnen vragen omhoogkomen die zich niet vanzelf oplossen. Belangwekkende vragen zoals bijvoorbeeld ‘Waar sta ik in het leven?’ en ‘Ben ik blij met wat ik doe?’ Die vragen toelaten en behandelen zorgen voor echte stilte in je hoofd. Maar dat vergt uithoudingsvermogen en kan soms lang duren.”

Tips

Voor mensen die niet de tijd hebben om in retraite te gaan of dat niet nodig achten, heeft Van Bergen nog wel wat tips. „Om even de druk van de ketel te halen zijn er zijn verschillende soorten van ontspanning. Zing bijvoorbeeld hard mee met een liedje. Muziek stimuleert de verbindingspunten in je hersenen, waardoor gepieker naar de achtergrond verdwijnt. Ook is het een goede ademhalingsoefening. Over het algemeen is het goed om je even te focussen op iets wat geen nut heeft. Blijf bijvoorbeeld gerust een minuutje langer op het toilet zitten als het druk is op je werk. Huisdieren helpen trouwens ook goed. Of dat nu een hond is om uit te laten of een kat die op schoot kruipt, zij brengen rust.”

OVER METRO DOSSIER

Elk weekend duikt Metro de diepte in! Hoe? Elke zaterdag vind je bij ons verhalen over de meest spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Onze beste auteurs, vormgevers, filmmakers en fotografen stellen deze bazige dossiers voor je samen. Zo heb jij op maandag gegarandeerd een tof verhaal om te delen met vrienden en collega’s. Met Metro Dossier ben je helemaal up to date. Stop met koppensnellen en verwen je hersencellen!

Ditmaal: rust en stilte. We vinden het allemaal belangrijk om regelmatig rust te nemen, maar we doen het lang niet allemaal. Waarom is dat? En welke gevolgen heeft het? Lees meer in ons dossier van deze week:

Lees ook: Guido wordt woedend als hij gesmak hoort
Lees ook: Aaaargh, waar vind je nog rust?