Elien Andersen Dossier 31 aug 2017, 13:01

Leestijd: 9 minuten

Biertje? Doe mij maar een pilletje

De festivals en feestjes vliegen je in de zomer om de oren. Ook afgelopen weekend was er genoeg te doen: Straf_werk Festival, Decibel Outdoor en Lowlands. Hét moment voor veel mensen om eens lekker los te gaan. Met alcohol. En drugs. „Als je naar festivals gaat, gaan mensen er eigenlijk van uit dat je drugs gebruikt”, aldus Metro-lezeres Robin (24). Hoe komt het dat we drugs zo normaal zijn gaan vinden? (Ervarings)deskundigen vertellen over de wereld van de geestverruimende middelen en de trend waarbij drugsgebruik onder jongeren steeds meer sociaal geaccepteerd wordt.

Het is weer weekend. Robin (24) en Dennis (30) zijn een setje en gaan met hun vriendengroep naar Decibel Outdoor, een hardstyle-festival waar ze maanden geleden al kaarten voor kochten. Ze drinken thuis nog wat en nemen ieder wat likjes van de kristallen van MDMA – om vast in de stemming te komen. De eerste tintelingen spelen op: ze voelen zich net wat vrijer, fijner en knuffeliger. Met klamme handjes van de zenuwen en een onrustig gevoel in hun maag vertrekken ze richting het festivalterrein. Hier dreunt de snoeiharde bas direct in hun oren, ze voelen het in hun hele lijf. Van hun tenen, via hun voeten en benen naar hun hoofd: alle energie stroomt ineens naar binnen.

Dan wordt het tijd voor een pilletje. Uit hun broekzak halen ze een klein zakje met vrolijk gekleurde pillen. Er staat een Louis Vuitton op het paarse pilletje met glitters. De pillen hebben ze thuis al in tweeën gesneden. Ze letten op dat ze niet gesnapt worden en een voor een gooien ze er een halfje xtc in. Een flesje water gaat de kring rond om het bittere pilletje weg te kunnen krijgen. Ze zijn er klaar voor: nu kan het feest beginnen.

Een uurtje later staan ze voor het podium. Robin kijkt Dennis verliefd aan. Om zich heen vangt ze de blikken van allemaal lieve mensen die naar haar toe komen. „Ga je lekker, schat?”, vragen ze, terwijl ze haar liefelijk over haar rug aaien.

Als Robin en Dennis naar feestjes gaan gebruiken ze regelmatig drugs. Ze praten daar heel openlijk over. Dennis: „We gebruiken alleen op hardstyle-feesten en festivals, soms ook op een ‘after’ van zo’n feest. Meestal nemen we MDMA-kristallen en xtc, soms ook wat speed. Maar we gebruiken nooit thuis, voor de lol.”

Hoe ze zich voelen met drugs op? Dennis: „Vrijer en relaxter. Ons motto is niets voor niets: Go hard or go home. Met drugs op kun je meteen goed ‘levellen’ met anderen. Iedereen is lief, kleuren en geluiden worden intenser. Je vergeet je zorgen en geniet zoveel meer. Iedereen kletst honderduit met elkaar, bekenden of onbekenden: het maakt niet uit, er is geen onderscheid meer. Je staat soms intens te knuffelen met wildvreemden die je in het normale leven straal voorbij zou lopen. Daarnaast is het ook heel fijn dat iedereen een beetje op elkaar let. Niet alleen je vrienden, ook andere feestgangers – op een heel goede en betrokken manier.

Robin: „De mensen om je heen zijn allemaal mooi, lief en zorgzaam. En als je goed hard met je nieuwe festivalmatties uit je stekker gaat, volgt er vanzelf vaak een mooie partyselfie. Sterker nog: we hebben superveel vrienden overgehouden aan festivals.”

Scène 2: extase

Daniel Lichthart (18) is datzelfde weekend thuis bij zijn vrienden. Op tafel ligt een paar gram coke. Om de beurt nemen ze elke half uur een lijntje. Ze voelen zich energiek en ‘sharp as a razorblade’. Ze krijgen spontaan zin om op pad te gaan. Voor ze het weten zitten ze in een taxi naar een club.

Eenmaal binnen krijgt Daniel na en paar minuten wat ‘lekkers’ aangeboden op een sleutel. Hij neemt een snuif. De coke verspreidt zich razendsnel door zijn lijf. Dit gevoel. Zo fucking lekker! Hij voelt zich direct zelfverzekerd, comfortabel. Hij stapt op een groepje mensen af dat hij nog nooit eerder gezien heeft. Hij vertelt ze dingen die zelfs zijn beste vrienden niet weten. Een extatische sfeer ontstaat. Iedereen wil hoger, harder, beter, meer. Nog een snuif.

„Uitgaan met cocaïne op is veel leuker: je bent losser en minder bang om contact te maken. Met wat drankjes op ben je al chiller, maar met coke op is alles nog tien keer zo ontspannen”, licht Daniel toe.

‘90% gebruikt drugs, 10% is zwanger’

Uit eigen onderzoek van Metro blijkt dat voor jongeren het nemen van ‘iets lekkers’ op een feestje er steeds vaker gewoon bijhoort. Dat is ook zo in de vriendengroep van Robin en Dennis: „Van onze vrienden gebruikt 90 procent drugs, de andere 10 procent is zwanger”, zeggen ze met een glimlach. „In onze omgeving kijkt niemand ervan op dat we wat nemen, mensen gaan er vaak sowieso al van uit dat je drugs gebruikt als je naar een festival gaat.”

Volgens verslavingsexpert Herm Kisjes moeten we de invloed van de sociale omgeving niet onderschatten. „Kijk bijvoorbeeld naar middelbare scholieren: de peergroup waar je inzit, is van grote invloed op je gedrag. Dit geldt voor groepen jongeren waarbij drugs een rol speelt net zo.”

Elk dorp z’n eigen dealer

Over het vermoeden dat er door jongeren meer drugs wordt gebruikt de afgelopen jaren, zegt Kisjes: “Ik werk al ruim 30 jaar in de verslavingshulpverlening en als ik terugkijk op de afgelopen jaren, dan zie ik zeker een verandering. Vroeger was cocaïne iets dat je in Amsterdam moest halen, bij een dealer. Tegenwoordig heeft elk dorp z’n eigen dealer: drugs zijn makkelijker verkrijgbaar. Voorheen dronk je alcohol, nu zijn daar allerlei middelen bijgekomen die je ook nog eens makkelijk kan krijgen. Niet alleen het praten over drugs, ook het gebruik vindt openlijker plaats. Ga je naar een festival, dan zie je mensen weleens wat nemen. Of je ziet in ieder geval dat ze ermee bezig zijn. We kunnen er niet omheen: drugs zijn meer aanwezig in onze maatschappij.”

Deze ervaring hebben Robin en Dennis ook: „Wanneer je op deze feesten komt, wéét je dat het merendeel van de mensen ook iets gebruikt. Of dit in aantal meer is, geen idee, maar het wordt wél meer geaccepteerd in de maatschappij: mensen praten er openlijker over en doen er steeds luchtiger over.”

Ook Florian van Heck (22) (lees zijn persoonlijke verhaal hier: ‘Ik kreeg 2x een psychose door drugs‘) sluit zich daarbij aan: „Drugs worden in bepaalde kringen zeker meer gebruikt en dus ook sociaal meer geaccepteerd. Drugs zijn van alle tijden, alleen heerste er vroeger een zwaarder taboe op. Er wordt nu makkelijker over gepraat. Als ik nu op een festival sta, zie ik dat zo’n 70 procent van de mensen wel iets ‘doet’.”

Heerlijk helder hard gaan

Robin en Dennis beschouwen het samen nemen van drugs als een meerwaarde voor hun relatie. Het delen van dat fijne, vrije gevoel geeft hun relatie een boost. En het zorgt ervoor dat ze extra verbonden zijn met elkaar: „We hielden veel leuke vrienden over aan feestjes. Maar het leukste is toch dat we het samen na afloop óók erg gezellig hebben…”

In onze eigen enquête vroegen wij jullie waarom jullie weleens wat nemen: geen kater, een betere herinnering van de dag, het is goedkoop en je hebt meer controle over jezelf. Dit beamen Robin en Dennis: „Het is inderdaad veel goedkoper dan alcohol. Ook kunnen we er langer op doorgaan: we voelen ons minder belabberd tijdens én na afloop van een festival. Ook zijn we de hele dag een stuk helderder dan wanneer we dronken zijn.”

„Maar er is een groot verschil tussen recreatief gebruiken en een verslaving hebben”, nuanceert het stel. „Jongeren komen sneller en makkelijker aan xtc dan aan een biertje in de kroeg.”

Zorgwekkende trend

Tijd om aan de bel te trekken? Kim Kuypers, onderzoeker/assistent-professor bij Universiteit Maastricht, doet sinds 2002 onderzoek naar MDMA: „Zoals met alles in het leven: geniet, maar met mate. Te veel van iets is áltijd schadelijk. Dat je geen negatieve effecten zou ervaren na het gebruik van MDMA is niet waar. Je serotonineniveau is nu eenmaal lager en dit kan leiden tot een tijdelijk slechter geheugen en een slechter humeur. De zogenaamde ‘midweek-dip’.”

Volgens Kuypers en Kisjes is het nemen van drugs voor velen een fase. Kisjes: „Middelen zijn vaak leeftijds- en trendgebonden. En tiener zal niet snel een glas wijn voor zichzelf inschenken na een dagje school en een 40- of 50-plusser kom je slechts mondjesmaat tegen op een (dance)festival.”

Kisjes vindt de trend dat drugsgebruik ‘normaler’ wordt, zorgwekkend: „Alcohol is nog altijd drugs nummer één, maar mensen vinden pilletjes slikken wél veel normaler dan tien jaar geleden. Neem nou een programma als Spuiten en Slikken. Er wordt hierin weliswaar voorlichting gegeven, maar het geeft kijkers toch het idee dat het normaal is om iets te gebruiken. Het wordt als spannend en interessant gebracht. Kijk: ik ben niet tegen alcohol of drugs, maar de drempel om wat te doen, wordt zo wel lager en de gevaren dus hoger. Er mag wat mij betreft veel meer aan preventie worden gedaan vanuit de overheid, maar alles is wegbezuinigd. Vroeger zag je nog SIRE-campagnes als ‘Geniet, maar drink met mate’. Tegenwoordig is er op het gebied van preventiebeleid niets meer. Dit draagt natuurlijk bij aan het beeld dat het normaal is. Een kwalijke zaak.”

Over Metro Dossier

Elk weekend duikt Metro de diepte in! Hoe? Elke zaterdag vind je bij ons verhalen over de meest spraakmakende zaken. We kennen het, doordeweeks moet alles vlug maar gelukkig is er in het weekend tijd om lekker lang te lezen over opzienbarende onderwerpen. Boeiend? Absoluut! Schokkend? Soms. Confronterend? Misschien. Interessant, met een knipoog en vanuit meerdere perspectieven belicht? Altijd!

Onze beste auteurs, vormgevers, filmmakers en fotografen stellen deze bazige dossiers voor je samen. Zo heb jij op maandag gegarandeerd een tof verhaal om te delen met vrienden en collega’s. Met Metro Dossier ben je helemaal up to date. Stop met koppensnellen en verwen je hersencellen!

Ditmaal: harddrugs, hoe sociaal geaccepteerd is gebruik van drugs eigenlijk onder Nederlandse jongeren?