Hard, harder, te hard

Oskar 26 okt 2016

Gisteren heb ik gezien hoe een weerloos iemand gruwelijk vermoord werd. En steeds word ik er weer aan herinnerd als ik overal op straat de posters van ’s werelds meest bekeken tv-serie The Walking Dead zie hangen.

Na de cliffhanger van vorig seizoen moet je echt snel kijken om alle spoilers voor te zijn. Het is een spannende serie, die cynisch duidelijk maakt dat in een apocalyptische wereld vol zombies de overlevende mensen vaak monsterlijker zijn dan de eigenlijke monsters.
Maar om dat duidelijk te maken was er zo grafisch en expliciet gebruik gemaakt van geweld, dat ik gestopt ben met kijken. Er werden daar plaatjes in mijn hoofd gestopt, die ik niet nodig heb om een blij en gelukkig mens te zijn.
Ik ben heus wel een beetje gehard door het lezen van nieuws en het zien van persfoto’s. Nog meer door gamen en het kijken naar Game of Thrones. Maar voor de scenes in TWD hadden had ik niet genoeg eelt op mijn ziel. En ik denk dat ik dat ook niet moet willen hebben.

Vroeger was American History X berucht vanwege de expliciete beelden. Maar vergeleken met dit waren dat plaatjes van blije konijntjes. Eerst waren dat soort beelden beperkt tot shocksites; sites met foto’s van auto-ongelukken en (zelf)moorden, die mensen die goed bij hun verstand zijn makkelijk konden mijden.
Maar TWD is een mainstream medium wat miljoenen mensen bereikt met zulke beelden.

Ik ga nu niet betogen tegen geweld in media. Maar ik wil wel pleiten voor functioneel geweld: Veel verhalen, die verteld worden in boeken, films of games gaan over helden die een strijden voor idealen, rechtvaardigheid vrijheid of tenminste zelfbehoud. In die strijd wordt nogal eens geweld gebruikt. En dat kan in fictie. Dat vinden we spannend en fascinerend. Het geweld is dan een middel om een hoger doel te bereiken.
Maar in games zoals GTA, waarbij je in de huid kruipt van een crimineel en je moordend en plunderend door het land kunt trekken of gruwelfilms zoals Saw heb ik dan ook echt moeite. Om over de genoemde scenes van TWD maar te zwijgen.

Het gaat naar mijn idee in tegen de waarden die wij als beschaafde samenleving zeggen te hebben. Iedereen wil graag wereldvrede, niemand wil dierbaren gruwelijk vermoord zien worden. Waarom zoeken we dit dan op voor ons vermaak?
Producers zouden, denk ik, enige maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten nemen. Maar ik vind ook dat wij als consument bewust moeten afwegen wat we in onze huiskamers en hoofden binnen willen laten. Hoe veel harder willen we nog worden?