Autisme of taakstraf?

Niels van Hemert 29 mei 2017

Ben je geil of wil je een koekje? Draag je zwart ondergoed of drink je zwarte koffie? Stem je links of stem je rechts? De mens heeft een prachtig vermogen om zaken te koppelen die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben, maar bij nader inzien nog steeds niet. Misschien is dat waar al die rare filmpjes op Youtube vandaan komen.

Ik heb eerder kritiek gegeven op ons onderwijssysteem. De universiteit is het grote heiligdom waar alle opleiding naar opbouwt, met MBO/HBO als plaatselijke dorpskerk voor als je niet naar een grote Basiliek in Italië gaat. Als de dorpskerk ook niet lukt, kun je kiezen uit de gevangenis of de inrichting. Ik heb allebei weleens vanbinnen gezien. Het geluid van cognitieve dissonantie klinkt in drie, twee, één.

Behalve pseudowetenschappen zoals homeopathie en waarzeggerij zijn er in onze tijd ook pseudo-opleidingen, zoals facility management en psychologie. Studies waar je vier jaar rondloopt om te ‘leren’, maar daarna ben je alsnog werkloos.
Let goed op het onderscheid: ik noem psychologie geen pseudowetenschap. Maar als je een respectabel onderzoeksgebied wilt, kun je niet in bed liggen met mensen die belang hebben bij de uitkomst.

De staat als broodheer is de grote zwakte van de psychiatrie. Ik weet zeker dat elke beginnende psychologiestudent ooit mensen wilde helpen. Maar helpen laat zich onderweg herdefiniëren tot categoriseren. Een diagnose is permanent, net als een strafblad.
Denk goed na. Een kind met ADHD kan twintig jaar later succesvol zijn met werk en kinderen. Hij kan een boek schrijven of een eigen bedrijf beginnen. Maar de psychiatrie zegt dat hij nog steeds ADHD heeft.

Iemand die een gevaar voor zichzelf of anderen vormt kan rekenen op onderdak van de staat. Wetenschappelijk gezien is dat alsof je appels laat vallen in je onderzoek naar zwaartekracht, maar soms valt de appel vanwege een volstrekt andere reden die we precies hetzelfde behandelen. Verder vallen sommige appels opeens niet en we weten eigenlijk niet goed waarom. Maar als dezelfde appel jaren later opnieuw valt weten we weer zeker dat het zwaartekracht is.

Wanneer je deze lijn logisch doortrekt ontstaat een wereld waarin je kunt vuil te rapen langs de snelweg om niet depressief te zijn. Een wereld waar je ADHD hebt omdat je je parkeerboetes niet betaalt. Waar je zoon van zestien voor het eerst gaat stappen en drie uur later thuisgebracht wordt door een norse psychiater met de mededeling: ‘Laat het niet nog eens gebeuren.’