Vrijheid van rouwuiting

Der wereld is in oorlog. Op kleinere schaal vindt in Nederland een strijd plaats waarbij de vrijheid van rouwuiting in het geding komt.
Vlak na de aanslagen in Parijs initieerde Facebook actie waarbij gebruikers hun sympathie met de slachtoffers konden tonen door middel van een Franse vlag. Als tegenreactie plaatsten anderen een Palestijnse vlag uit sympathie voor de slachtoffers in Gaza. Beiden prima in mijn ogen; eenieder moet de vrijheid hebben te rouwen om wie hij wil en hoe hij wil.
Storend vond ik echter de discussies over welke kwestie meer aandacht en rouw verdiende. Ik zag vergaande en polariserende conclusies; Mensen bij wie de Franse vlag op het profiel prijkte, kregen het verwijt dat zij “dus” maling hadden aan de Gaza-slachtoffers en de Gaza-sympathisanten omgekeerd. Mensen uitten beschuldigingen over selectieve rouw en solidariteit en dat het ene slachtoffer blijkbaar meer waard is dan het andere. Ik zag rancuneuze teksten van mensen die er prat op gingen niet te rouwen om de ene ramp omdat de andere ook geen aandacht kreeg. Respectloos naar beide groepen slachtoffers om hen onderwerp te maken van een vijandige discussie over wat erger is.
De waarheid is dat aandacht voor humanitaire rampen nou eenmaal aan hypes en subjectiviteit onderhevig is. Uit mijn jeugdjaren herinner ik me dat tv-acties en spotjes voor goede doelen veelal draaiden om aids en hongersnood in Afrika. Beide zaken zijn weliswaar teruggedrongen, maar met miljoenen slachtoffers op jaarbasis nog urgent. Toch verslapt de aandacht. Toen onlangs een getroebleerde Hollywoodster openbaarde hiv te hebben, kwam er een stortvloed van internationale media-aandacht. Een beroemdheid met hiv spreekt duidelijk meer tot de verbeelding dan miljoenen aidsslachtoffers. Ik geloof niet dat dit impliceert dat men het leven van die aidsdoden minder waard vindt.
Het lijkt me menselijk dat je je met sommige slachtoffers meer kunt identificeren door gedeelde factoren zoals etniciteit, religie en woonplaats. Onlangs verdronk honderd meter van mijn huis een plaatsgenote. Noem me onmenselijk of selectief solidair, maar het greep me meer aan dan het geval zou zijn bij een soortgelijke tragedie honderden kilometers verderop. En dat is echt niet omdat ik het leven van een plaatsgenote waardevoller vind.
Laten we niet spastisch doen met zijn allen. Als samen rouwen om alle onschuldige slachtoffers over de hele wereld er niet in zit, accepteer dan in in ieder geval dat iedereen op zijn eigen manier rouwt.