Kasper Hermans Nieuws 4 sep 2017, 13:31

Leestijd: 4 minuten

‘Leeuwinnen gedreven door doel, Oranje door angst’

Een aanvoerder die zonder de rest van het elftal zijn ereronde loopt en de ploeg apathisch noemt. Een assistent-bondscoach die direct na afloop van de wedstrijd een ‘uniek inkijkje’ geeft in de kleedkamer tot grote ergernis van de bondscoach. Nee, er mocht zondag dan gewonnen worden van Bulgarije met 3-1, maar dat betekent niet dat er niets was om over te discussiëren bij het Nederlands elftal.

„Dat is natuurlijk ook een beetje zijn manier van doen”, zegt Patrick Blauw, teambuilding coach bij The Champion Coach, tegen Metro over de soloronde van Arjen Robben. „Maar hij moet de anderen enthousiasmeren om met hem mee te lopen.”

Meer sturing

Maar Robben is zeker niet de enige die hier wat te verwijten valt. „De technische staf kan dat ook sturen. Je ziet het gebeuren. Bovendien kan je dat vooraf al afspreken.” Iets anders wat hem opviel, is dat spelers regelmatig voor de anderen leken te denken. „Dat er blind een diepe bal werd gegeven: ‘ik dacht dat je wel zou lopen’. De spelers moeten ook meer de verantwoordelijkheid opeisen voor hun eigen acties.”

Blauw spreekt uit ervaring, want vroeger speelde hij zelf voor het nationale korfbalelftal. Hoewel dat team een stuk minder onder een vergrootglas lag dan het Oranje van Advocaat, werd er al veel aan dat soort elementen gedacht. „Niet alleen qua spel, maar ook daaromheen werden er afspraken gemaakt over wat wij naar de buitenwereld wilden uitstralen.”

Ook op het spel van het Nederlands elftal heeft Blauw als teambuilding coach zat aan te merken. „Ze waren behoorlijk reactief, terwijl ze proactief moeten zijn. Dat komt natuurlijk ook doordat er een hoop druk op de ketel stond. Die hebben ze natuurlijk niet alleen zichzelf opgelegd, maar komt ook van buitenaf. Ze waren aan de bal ook heel erg aan het twijfelen en krampachtig." Overigens zag Blauw ook goede dingen. „Er was duidelijk een bepaalde wilskracht. Maar ook daar zat nog een soort rem op."

Omgaan met druk

Druk tijdens sportwedstrijden blijft dan ook iets waar ontzettend moeilijk mee om te gaan is, maar het is wel trainbaar, vertelt Barry Assen. De sportpsycholoog focust zich zowel op mentale trainingen voor individuele sporters als teams. „Van prestatiedruk is sprake wanneer iemand een verlangen heeft goed te presteren in een situatie met een hoge mate van persoonlijk ervaren belang. Dit persoonlijke belang kan verschillende zaken betreffen, zoals bijvoorbeeld het willen voldoen aan verwachtingen van anderen of financiële belangen. We kunnen wel stellen dat er bij het Nederlands elftal meerdere aspecten meespelen, waarbij kwalificatie voor het WK de belangrijkste is.”

„Bij het voelen van druk gebeuren er eigenlijk twee dingen”, vervolgt Assen. „Een is een toename van het spanningsniveau. Het tweede is een onvrijwillige aandachtsverschuiving naar stimuli die niet relevant zijn voor de taak. Het is belangrijk de volledige focus te hebben op de eerstvolgende handeling die ze daar moeten uitvoeren.”

Die afleiding is dan bijvoorbeeld het eindresultaat van het duel en de eventuele gevolgen die daaraan zullen kleven. „Gedachten zoals: wat als we niet winnen? Wat zullen de media dan over ons schrijven”, aldus Assen.

Paintballsessie

In de Eredivisie gaan teams nog weleens speciale activiteiten samen doen om het groepsgevoel te versterken. Zo nam Mario Been in 2006 NEC na een slechte reeks mee voor een middag paintballen, waarna er prompt gewonnen werd van Feyenoord. Blauw verwacht niet dat dat voor Oranje ook als redmiddel kan werken. „Daarvoor is de tijd die ze bij elkaar zijn te schaars.” Samen de wedstrijd een keer terugkijken en iedereen zijn zegje laten doen over de verschillende situaties zou volgens hem beter zijn. „Dan haal je gelijk alle persoonlijke interpretaties eruit.”

Moet de wedstrijd overigens nog wel teruggekeken worden met Ruud Gullit? Nadat hij direct na de wedstrijd een filmpje vanuit de kleedkamer op social media had gepost, kreeg hij bakken aan kritiek over zich heen en ook Advocaat was niet blij. NOS-commentator Arno Vermeulen zei in Studio Voetbal zelfs dat dit wat hem betreft reden is om Gullit te ontslaan. Ook analist Daniël de Ridder was niet te spreken over de actie. „Als ik speler was, zou ik denken: waar is onze assistent mee bezig?” „Dat is weer zo’n voorbeeld dat het van te voren niet goed afgesproken is”, zegt Blauw. „Ik snap het enthousiasme en de opluchting na zo’n zege, maar het is niet handig.”

https://twitter.com/Marco111267/status/904414527466430464

Homogene groep

Het is in ieder geval wel wat anders om nu naar de Oranje Leeuwen te kijken dan naar de Oranje Leeuwinnen een maand geleden. „Dat elftal straalde echt passie uit. Dat was een heel homogene groep met een duidelijk doel voor ogen.” Van een afstand gezien is dat voor Blauw het grootste verschil. „Ze durfden opportunistisch te spelen en waren gedreven door hun doel. De mannen lijken gedreven door angst.”

Ook met het Nederlands elftal van nog geen vier jaar geleden zijn er grote verschillen. Onder Louis van Gaal was volgens Blauw alles veel duidelijker. „Hij keek echt naar zijn spelers: wie heb ik hier en wat wordt hun rol? Vervolgens hoefde hij alleen nog maar bij te sturen.”