Erik Jonk Openbaar vervoer 6 mei 2017, 11:14

Leestijd: 4 minuten

Roos’ doorbraak: rolstoelers tot laat in de trein

Mensen in een rolstoel kunnen nog dit jaar tot laat in de avond met de trein reizen. Op circa zestig stations, waar mensen met een beperking gebruik kunnen maken van assistentieverlening (AVG), worden in 2017 en 2018 hulptijden aangepast. Op dit moment moeten rolstoelers ervoor zorgen dat zij voor 22.00 uur uit de trein zijn geholpen.

Mis(s) Nederland

Degene die dat samen met de NS voor elkaar heeft gekregen is de altijd strijdbare Roos Prommenschenckel (32). Roos, zelf aan een rolstoel gebonden, was in 2006 de eerste Mis(s) Nederland. Nadat zij was geëerd door de toenmalige premier Balkenende, zet zij zich nu bijna elf jaar in voor de toegankelijkheid van treinvervoer. Daarvoor zette zij de Roos Prommenschenckel Foundation op.

Wat was er precies mis met de AVG-tijden?

„Je moest in het weekend om 20.00 of 21.00 uur vertrekken, om voor 22.00 uur uit de laatste trein geholpen te kunnen worden. Enne, mijn etentjes, feestjes en bioscoopbezoeken zijn dan nog niet afgelopen hoor. Binnenkort kan ik ook een keer als laatste van een feestje weg gaan! Al geldt bij de nieuwe regeling het nachtnet niet, maar dit is al geweldig.”

Je hebt een lange strijd achter de rug hè?

„Ik heb nog niet alles voor elkaar, maar het is heel mooi. We hebben het hier niet over één stationnetje ofzo, maar om ongeveer zestig. Maar je hebt gelijk, ik ben al bijna elf jaar bezig. Het kost tijd en energie, maar ik ben heel blij. Ook met eerdere resultaten.”

Plank neerleggen

Welke waren dat bijvoorbeeld?

„Het aanvragen van assistentie, mensen die een plank neerleggen en degene in de rolstoel de trein in helpen, is teruggebracht van drie uur voor de reis naar één uur. Drie uur vond ik niet redelijk, één uur van tevoren weet ik wel wat ik ga doen. Daarnaast heb ik in juli 2015 de toezegging gekregen dat er vijftig extra stations met instaphulp komen. Zo’n 150 stations hebben over enige tijd AVG. Dat is nog altijd niet genoeg, maar voor mensen die in de buurt van die stations wonen, is het heel waardevol. Het wordt stapsgewijs ingevoerd, elk half jaar worden vijf nieuwe AVG-stations bekendgemaakt. De volgende maand gaat het om Wolvega, Nijkerk, Den Bosch-Oost, Anna-Paulowna en Zevenbergen.”

Angst onder rolstoelers

Wat voor problemen zijn er nog?

„Het uiteindelijke doel is natuurlijk dat je op elk station in Nederland met een rolstoel in- en uit kunt stappen. Daarover zijn onlangs Kamervragen door de VVD en de SP gesteld. Verder is de angst onder rolstoelers om te reizen nog een probleem. Velen zijn nog bang dat ze niet in de trein gezet worden of dat zij er niet uitgehaald worden. Daarvoor ontwikkelt de NS nu een systeem, een digitaal vangnet waardoor mensen in een rolstoel altijd gezien worden.”

Doorknokken

En daarna kun je de Roos Prommenschenckel Foundation opheffen?

„Neeeeeee, dat zeker niet. Ik heb met vijftien vrijwilligers nog ideeën genoeg om door te knokken. Ik hoop juist dat de foundation zich als een olievlek door Nederland verspreidt. Er zijn niet alleen op treinengebied problemen, maar op tal van fronten. Niet alle bussen zijn goed toegankelijk terwijl dat al zo had moeten zijn, in horecagelegenheden en pretparken kunnen dingen worden verbeterd… genoeg te doen.”

Ik kan me herinneren dat jij vier of vijf kaartjes voor een theatervoorstelling moest kopen en dat de stoelen dan werden verwijderd om ruimte te maken voor jouw ligrolstoel. Is dat nog steeds zo?

„Dat klopt inderdaad. Gelukkig is dat niet meer het geval. Maar er blijven genoeg zaken over, ook in het buitenland. Denk aan Ghana, waar baby’s worden vermoord omdat zij een beperking hebben.”

Dan is het niet kunnen instappen in de trein plotseling weer een klein dingetje…

„Ja, dan denk ik wel even ‘waar was ik ook al weer mee bezig?’ Maar ik besef me snel dat we onze eigen mensen niet moeten vergeten hoor. Het is ontzettend vervelend als je thuis opgesloten zit.”

Zeggen instanties weleens: daar heb je die Roos Prommenschenckel weer?

„Bij de NS weten ze inmiddels: die Roos houdt nooit op, haha. Op een vervelende manier gaat het nooit hoor. Mensen zien me knokken en nemen me serieus. Uiteindelijk werd wel duidelijk dat het belangrijk is wat ik aankaartte.”

Relatie met NS

Hoe houd je het vol?

„Ik houd mezelf altijd voor dat iemand het moet doen. Opgeven bestaat niet, ik moet juist doorgaan. Mijn relatie met de NS is de afgelopen tijd veranderd en verbeterd. De NS is veel meer bezig met de mens achter de reiziger, niet alleen die in een rolstoel. Daar ben ik blij mee en zo houd ik het vol.”

Zaterdagavond is Roos na tien jaar terug op de buis. Zij zal in de Mis(s)verkiezing van dit jaar bij SBS 6 met Evgeniy Levchenko en Kim Kötter in de jury plaatsnemen.